Προς (μερική) κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για όσους δηλώνουν κέρδη και πληρώνουν τους φόρους τους – Οικονομική επιβράβευση αντί χαράτσι και «φόρος στον φόρο»

Τέλος εποχής με το τέλος του… τέλους επιτηδεύματος από το 2023. Στην κυβέρνηση κάνουν σχέδια να το καταργήσουν ή να το αντικαταστήσουν με έναν φόρο που θα πληρώνουν κατ’ ελάχιστον οι επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, και μόνο στην περίπτωση που δεν πληρώνουν κανέναν άλλον φόρο.

Η αρχή έγινε με την εισφορά αλληλεγγύης που καταργήθηκε σταδιακά και από την περασμένη εβδομάδα πλέον οριστικά: είχε επιβληθεί και αυτή πριν από 11 χρόνια, με τον ίδιο ακριβώς νόμο (Ν. 3986/2011) με τον οποίο είχε επιβληθεί και το τέλος επιτηδεύματος.

Παρότι είχε ριζώσει στο φορολογικό μας σύστημα, η ιδέα έχει αρχίσει να κερδίζει έδαφος στο στρατηγείο της κυβέρνησης προκειμένου να πάψει πια να επιβάλλεται στη χώρα μας ένας κεφαλικός φόρος ανά επαγγελματικό ΑΦΜ. Αν όχι για όλους, τουλάχιστον να καταργηθεί για τις επιχειρήσεις που δηλώνουν κέρδη και πληρώνουν με το παραπάνω (και με εισπραξιμότητα έως και 90% για το Δημόσιο) τους φόρους που τους αναλογούν.

Το ξήλωμα του τέλους επιτηδεύματος άρχισε αμέσως μετά τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, με νέες κατηγορίες επαγγελματιών που απαλλάσσονται (αγρότες, αλιείς). Το μεγάλο άλμα όμως έγινε με την απόφαση της κυβέρνησης να απαλλάξει για πάντα -από το 2023 και μετά σε μόνιμη βάση- όσους προσλαμβάνουν κάθε χρόνο έστω και έναν επιπλέον υπάλληλο από όσους είχαν το προηγούμενο έτος. Το μέτρο τέθηκε ήδη σε εφαρμογή και το 2023 δεν θα πληρώνουν τέλος επιτηδεύματος όσοι προσλαμβάνουν επιπλέον προσωπικό από την 1η Σεπτεμβρίου και μέσα στις τελευταίες 100 ημέρες της χρονιάς.

Το τέλος… του επιτηδεύματος

Υπολογίζεται ότι περίπου 300.000 από σχεδόν 1 εκατομμύριο επιτηδευματίες μπορούν να απαλλαγούν το 2023 από το τέλος επιτηδεύματος εφόσον κινηθούν γρήγορα και ευέλικτα.
Αμέσως μετά σειρά παίρνουν -από τη χρήση του 2023 για το τέλος επιτηδεύματος που θα πληρώσουν το 2024- οι επιχειρήσεις που δεν δηλώνουν ζημίες, αλλά πληρώνουν φόρους γιατί εμφανίζουν κέρδη.

Στο οικονομικό επιτελείο έχουν διαμορφωθεί εδώ και καιρό δύο στρατόπεδα για το αν πρέπει να καταργηθεί το τέλος επιτηδεύματος. Και η φετινή εξαίρεση -με κριτήριο την αύξηση της απασχόλησης- ήταν ο πρώτος συμβιβασμός που επετεύχθη μεταξύ τους.

Ποια θα είναι η συνέχεια;

Οι οριστικές αποφάσεις για την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος θα εξαρτηθούν από τα οικονομικά δεδομένα και τις έκτακτες καταστάσεις που βιώνει η χώρα. Ωστόσο το μέτρο φαίνεται ότι θα προχωρήσει για τον πρόσθετο λόγο ότι και η Κομισιόν συνηγορεί σε αυτό. Διόλου τυχαία, στην τελευταία Έκθεση Αξιολόγησης του Προγράμματος Σταθερότητας της χώρας, η Ε.Ε. ζητά επαναξιολόγηση του τέλους επιτηδεύματος διότι θέτει φραγμό στην επιχειρηματικότητα.

Για το κράτος, όμως, ολική κατάργηση, μια κι έξω, για όλους σημαίνει και μόνιμες απώλειες 450 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Επομένως, πολλοί στο οικονομικό επιτελείο προβληματίζονται για το αν αντέχει ο Προϋπολογισμός τέτοια φοροελάφρυνση, όταν μάλιστα το 2024 θα επιστρέψουν οι δεσμεύσεις για πρωτογενή πλεονάσματα. Ακόμα όμως κι αν υπάρξει -εκτάκτως πάλι- νέα χαλάρωση στόχων, αυτό θα οφείλεται πιθανότατα σε νέα κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Και αυτό ίσως σημαίνει αυξημένες ανάγκες του κράτους για εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για αποζημιώσεις και νέα μέτρα στήριξης λόγω της διεθνούς ύφεσης ή της κρίσης ενέργειας κ.λπ.

Επιβράβευση σε συνεπείς

Ωστόσο, στο κυβερνητικό επιτελείο θεωρούν βέβαιο ότι θα υπάρξει και πάλι νέο σημείο συνάντησης των δύο πλευρών: να πάψει το τέλος επιτηδεύματος να είναι πρόσθετος φόρος και φόρος πάνω στον φόρο.

Μόλις ξεκαθαρίσει η εικόνα για την ύφεση και την ενεργειακή κρίση (ενδεχομένως τον Μάρτιο), θα εξεταστεί το τέλος να μεταβληθεί σε έναν ελάχιστο φόρο, τον οποίο οι επιτηδευματίες δεν θα πληρώνουν κάθε χρόνο. Με άλλα λόγια, όσοι πληρώνουν ούτως ή άλλως φόρους, το τέλος θα συμψηφίζεται ή θα εξαφανίζεται.

Για παράδειγμα: Αν μια επιχείρηση πληρώνει τέλος επιτηδεύματος 1.000 ευρώ μέχρι σήμερα αλλά για τη χρήση 2023 εμφανίσει ζημίες, θα συνεχίσει να δίνει 1.000 ευρώ γιατί δεν θα πληρώνει καθόλου φόρο εισοδήματος. Αν όμως είχε κέρδη και πλήρωνε φόρο, π.χ. 500 ευρώ, θα πλήρωνε μισό τέλος επιτηδεύματος. Ενώ με φόρο 1.000 ευρώ και πάνω, θα απαλλάσσεται πλήρως από το χαράτσι.

Αυτός, άλλωστε, ήταν και ο πρώτιστος στόχος του μέτρου: αρχικά όταν ψηφίστηκε πριν από 11 χρόνια η αιτιολογική έκθεση του Ν. 3986/11 έλεγε ότι 700.000 επιτηδευματίες πληρώνουν μηδενικό φόρο εισοδήματος. Γι’ αυτούς επιβλήθηκε το τέλος, καθώς οριζόταν ότι «το ποσό του ελάχιστου φόρου επιβάλλεται μόνο στις περιπτώσεις εκείνες που προκύπτει μικρότερος φόρος με βάση τα δηλούμενα καθαρά κέρδη». Τελευταία στιγμή, όμως, προτού ψηφιστεί στη Βουλή (άρθρο 31 Ν. 3986/2011), άλλαξε και η εξαίρεση των κερδοφόρων καταργήθηκε!

■ Το 2023 ξεκινούν η νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα myData και η σύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα τερματικά POS για να εκδίδουν σε πραγματικό χρόνο αποδείξεις. Το κράτος πλέον έχει νέους τρόπους που δεν υπήρχαν πριν από μία δεκαετία για να εντοπίζει κρυφά έσοδα και κέρδη. Συνεπώς, περιττεύουν κεφαλικοί φόροι όπως το τέλος επιτηδεύματος ανά επαγγελματικό ΑΦΜ ή ενδεχομένως ακόμα και τα γνωστά τεκμήρια.

■ Το 2011 υπήρχαν εκατοντάδες χιλιάδες ξεχασμένοι και ανενεργοί ΑΦΜ στο μητρώο των εφοριών (κλειστές από χρόνια επιχειρήσεις, συνταξιούχοι, πρώην μπλοκάκηδες κ.λπ.). Όταν λοιπόν επιβλήθηκε το τέλος, έσπευσαν μαζικά όλοι να δηλώσουν διακοπή και να διαγραφούν. Η εκκαθάριση του μητρώου, όμως, έγινε για όσους έκλεισαν. Πλέον σκοπός είναι να ανοίξουν νέες ή να επαναλειτουργήσουν παλιές επιχειρήσεις και επαγγελματικές δραστηριότητες. Όπως τονίζει και η Κομισιόν, τα 1.000 ευρώ τον χρόνο αποτελούν εμπόδιο.

■ Το 2023 αναμένονται μεγάλες, φουσκωμένες δαπάνες των επιχειρήσεων λόγω της ακρίβειας (π.χ. +30% για καύσιμα ντίζελ ή άλλα κόστη λειτουργίας). Αυτό οδηγεί σε μείωση των φορολογητέων κερδών και σε ζημίες. Έτσι, μια μερική κατάργηση που μπορεί να αποφασιστεί έως τα μέσα της χρονιάς για τα κέρδη του 2023 (που θα φορολογηθούν το 2024) θα έδινε κίνητρο σε πολλούς να μη φουσκώνουν τις δαπάνες για να μειώσουν τον φόρο.

Πηγή: newmoney.gr